Địa danh là gì? Vai trò, ý nghĩa và tầm trọng yếu của địa danh?

Việc nghiên cứu, giải thích nguồn gốc và ý nghĩa của địa danh phải được khảo sát một cách toàn diện và thận trọng. Đây là làm việc tuy hấp dẫn, thú vị nhưng vô cùng phức tạp, vì địa danh học tuy là một bộ phận của tiếng nói của một dân tộc học nhưng lại gắn chặt với những tri thức về lịch sử và văn hóa học, vì địa danh là “ tấm bia” bằng tiếng nói của một dân tộc độc đáo về thời đại mà nó chào đời.

Dịch vụ Luật sư tư vấn pháp luật qua điện thoại: 1900.6568

một. Địa danh là gì?

Địa danh hay là tên địa lí là tên vùng, tên sông, tên núi, là tên gọi những mục tiêu địa hình khác nhau, tên nơi cư trú, tên hành chính… được con người đặt ra.

Đối với bản đồ, địa danh được hiểu ngầm là tên các đối tượng địa lý được thể hiện trên bản đồ.

Một trong những đặc điểm nổi bật của địa danh là sự nhiều về tiếng nói của một dân tộc. Địa danh của dân tộc, quốc gia nào thông thường được đặt bằng tiếng nói của một dân tộc của dân tộc, quốc gia đó. Nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau làm cho bản đồ địa danh trở nên phức tạp hơn nhiều về mặt tiếng nói của một dân tộc. Sự đan xen giữa những tiếng nói của một dân tộc của một quốc gia, những tiếng nói của một dân tộc những dân tộc trong một quốc gia, một khu vực làm cho địa danh ngày càng với sự biến đổi nhanh chóng.

Chức năng định danh của địa danh ko cho phép nhầm lẫn và trùng lặp địa danh. Tính chính xác của địa danh trên bản đồ càng phải cao hơn trong những loại tài liệu và văn bản khác.

2. Địa danh tiếng Anh là gì?

Địa danh tiếng Anh là Place name. 

Place name id the name of a geographical location, such as a town, lake, or a range of hills… given by people.

Ex: In Swaledale many of the place names are of pure Norse origin

3. Mô hình cấu tạo của địa danh trong tiếng Việt

Địa danh trong tiếng Việt thường được tạo nên theo mô hình như sau:

Thành tố/danh từ chung + tên riêng/địa danh.

những địa danh trong tiếng Việt đều là tên gọi hay kí hiệu biểu hiện những dấu hiệu đặc trưng khu biệt của thực thể địa lý được mang tên. Điều này hoàn toàn đúng với ý kiến sau của Laibnitxo đã được V.I.Lênin khen là “nói hay” trong tác phẩm “bút kí triết học” cụ thể như sau: “nhưng tên gọi là dòng gì? Một phù hiệu để phân biệt, một dấu hiệu đập vào mắt mà tôi đem làm thành đặc trưng của mục tiêu trong tính chính thể của nó.”

4. Ý nghĩa và tầm quan trọng của địa danh

Địa danh thể hiện sự phân biệt giữa những mục tiêu trên bề mặt Trái Đất, vì thế chúng phải được coi là rất trọng yếu. Nhiều sự kiện lịch sử đã chứng tỏ sự nhầm lẫn địa danh đã gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

Địa danh là một nội dung rất trọng yếu trên bản đồ, đó là thông tin ko thể thiếu về của bất cứ mục tiêu nào.

Địa danh ko tồn tại trong khoảng ko. Vì chúng được phản ánh bởi con người, địa danh cung cấp thông tin trọng yếu về chính trị, văn hoá, xã hội. Địa danh thay đổi rõ ràng nhất trong ko gian, từ điểm này tới điểm kia. Chúng cũng được thay đổi qua thời gian, do sự thay đổi của tự nhiên hoặc tiếng nói của một dân tộc, chính trị.

Chức năng định danh của địa danh ko cho phép nhầm lẫn và trùng lặp địa danh. Tính chính xác của địa danh trên bản đồ càng phải cao hơn trong những loại tài liệu và văn bản khác. Sự hạn chế của hệ thống phụ âm đầu và nhất là phụ âm cuối của tiếng Việt về cả âm và chữ dễ tạo ra nhiều nhầm lẫn.

Trường hợp tên gọi Vịnh Bắc Bộ – một địa danh với tính lịch sử: “sự kiện Vịnh Bắc Bộ” – với thể do những cơ quan với thẩm quyền của ta chưa kịp gửi danh mục địa danh và bản đồ Việt Nam cho UNGEGN, nên trong bản đồ thế giới của những nước viết theo 2 cách, một là dịch nghĩa: Golf von Nordvietnam (Atlas Đức), Gulf of Tonkin (Danh mục Slôvênia); hai là giữ nguyên dạng, nhưng theo kiểu phiên âm Trung Quốc, chứ ko theo nguyên ngữ tiếng Việt: Beibu Wan (Atlas Anh).

Tính chính thức của địa danh vô cùng trọng yếu trong công tác lập bản đồ. Tuy nhiên, thường thì với thể vi phạm tính hệ thống và tính truyền thống. Do thoả thuận về ngoại giao song phương với những nước, ta đã lấy tên nguyên dạng Italia và Ôxtrâylia thay cho Ý và Úc – là những tên Hán Việt viết tắt đã quen sử dụng, nằm trong hệ thống địa danh Hán Việt truyền thống chỉ tên nước. Do quan hệ song phương giữa nước ta với những nước trên thế giới nên việc thay đổi tên nước trên bản đồ đều phải thông qua Bộ Ngoại giao để được sự đồng ý của nước bạn. Lúc đấy tên mới thành chính thức.

Tính hội nhập quốc gia với quốc tế cũng là một điểm rất đáng được quan tâm. Một số quốc gia vây quanh những biển, hồ lớn thường với những mâu thuẫn về chính trị, ngoại giao do địa danh gây ra. Qua vị trí địa lí của những nước xung quanh những mục tiêu địa hình đó, với thể biết được địa danh xuất phát từ đâu. Bắc Hải (North Sea) nằm về phía đông của nước Anh, phía tây của Đan Mạch, phía nam của Na Uy và phía bắc của Tây Đức và Hà Lan.

Như vậy, những người lần đầu tiên gọi tên Bắc Hải với lẽ là Hà Lan và Đức, về sau những nước khác gọi theo. ko xa Bắc Hải, nằm về phía đông của Đan Mạch là Biển Đông, còn gọi là Biển Baltic. Nó nằm về phía bắc của Ba Lan và Đông Đức, phía tây của những nước được mệnh danh là những nước vùng Baltic: Lithuania, Latvia, Extônia. Người Đức và Đan Mạch gọi nó là Biển Đông. Những nước ở sắp như Ba Lan, Nga,… ở xa như Việt Nam đều gọi là Biển Baltic. Trong văn học Nga, với một cuốn tiểu thuyết được nhiều người yêu thích với tiêu đề là “Bầu trời Bantích”.

Trong cơ sở hạ tầng thông tin của những quốc gia, địa danh luôn được xác định là yếu tố được sử dụng phổ biến và với ý nghĩa trọng yếu trong việc thể hiện, xác lập mối quan hệ giữa những mục tiêu địa lý.

Năm 2000, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã quyết định lấy ngày 21 tháng 2 hằng năm là ngày TIẾNG MẸ ĐẺ với mục đích tôn vinh tiếng mẹ đẻ trong chương trình giáo dục song ngữ/đa ngữ.

Như đã biết, tiếng mẹ đẻ gắn ngay lập tức với văn hoá của một dân tộc tộc người, cho nên, việc tôn vinh tiếng mẹ đẻ cũng chính là sự thừa nhận và tôn vinh sự nhiều của tiếng nói của một dân tộc và văn hoá. UNESCO cho rằng, với thời đại của kỹ thuật thông tin thì kỹ thuật sẽ là trợ thủ đắc lực trong việc bảo tồn và phát huy tiếng mẹ đẻ. Một trong những nhiệm vụ trọng yếu của UNESCO về hoạt động này là tập trung xây dựng bản đồ mới về những tiếng nói của một dân tộc với nguy cơ bị tiêu vong; cung cấp những dữ liệu cần thiết và chia sẻ thử khám phá về giảng dạy tiếng mẹ đẻ và giáo dục song/đa ngữ.

Việt Nam là quốc gia thống nhất, đa dân tộc và đa tiếng nói của một dân tộc. Với 54 dân tộc và tương ứng là 54 tiếng nói của một dân tộc chính danh, những tiếng nói của một dân tộc ở Việt Nam được khẳng định về vị thế và chức năng bằng pháp luật. Bảo vệ, phát triển và tiên tiến hoá tiếng Việt, bảo tồn và phát huy tiếng nói của một dân tộc những dân tộc thiểu số ở Việt Nam là nhiệm vụ xuyên suốt trong lịch sử dựng nước, giữ nước và phát triển đất nước Việt Nam. Quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam về tiếng nói của một dân tộc được nêu rõ trong những văn kiện của Đảng và Nhà nước, được xác định bằng điều khoản trong Hiến pháp, được quy định rõ tại những văn bản của Chính phủ. Đối với tiếng nói của một dân tộc trong giáo dục, Luật Giáo dục (2005) của Nước CHXHCN Việt Nam quy định rõ:

“tiếng nói của một dân tộc sử dụng trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác; dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số; dạy ngoại ngữ.

Tiếng Việt là tiếng nói của một dân tộc chính thức sử dụng trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục và yêu cầu cụ thể về nội dung giáo dục, Thủ tướng Chính phủ quy định việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác.

Nhà nước tạo điều kiện để người dân tộc thiểu số được học tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, giúp cho học sinh người dân tộc thiểu số dễ dàng tiếp thu kiến thức lúc học tập trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác. Việc dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số được thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Dưới tác động của đô thị thị hoá, toàn cầu hoá và của nền kinh tế thị trường, sự di chuyển liên tục của dòng người giữa ba miền Bắc-Trung-Nam, giữa những vùng trong một miền, giữa nông thôn và thành thị… đang tạo nên một thị trường đan xen giữa những thành phần người và giữa những tộc người. Theo đó, cảnh huống tiếng nói của một dân tộc ở Việt Nam đang với những thay đổi đáng kể, đó là sự phân bố về vị thế, chức năng giữa tiếng Việt chung với những tiếng Việt phương ngữ, sự phân bố lại về tiếng nói của một dân tộc tộc người…

Vì thế, việc nghiên cứu tiếng nói của một dân tộc ở Việt Nam nói chung, về vấn đề giáo dục song/đa ngữ ở những vùng dân tộc thiểu số ở Việt Nam nói riêng cần được đặt trong mối quan hệ tương tác giữa tiếng nói của một dân tộc và xã hội ở Việt Nam hiện nay và dưới ánh sáng của lí thuyết tiếng nói của một dân tộc học tiên tiến. Vì vậy, chuẩn hóa địa danh Việt Nam phải đảm bảo duy trì được bản sắc dân tộc.

Hiện nay trên những phương tiện thông tin đại chúng, những cơ quan xuất bản của nhiều Bộ, ngành trong cả nước, cách phát âm, cách viết về địa danh nước ngoài ko được sử dụng thống nhất làm cho người dân ko biết đọc, viết như thế nào cho đúng. Chẳng hạn, viết Maxcơva, Ma-xcơ-va hay Matcơva.; New York, Niu I-oóc hay Niu oóc…

kế bên đó, cách đọc, cách viết tên những nước trên bản đồ của Việt Nam làm cho người nước ngoài ko thể tìm ra những địa danh mà họ quan tâm cho dù đó là tên của Quốc gia, Thủ đô hay thành phố lớn. Bởi chúng ta gọi là nước Pháp, nước Ý trong lúc đó họ chỉ biết tới France, Italy… Học sinh, cán bộ của Việt Nam lúc ra nước ngoài công tác, học tập gặp rất nhiều khó khăn lúc nói và viết về địa danh của những nước bạn. Nhanh chóng chuẩn hóa địa danh quốc tế là riêng biệt cần thiết lúc hội nhập với thế giới, góp phần hạn chế những rắc rối về chính trị.

Do đó, chuẩn hoá địa danh là một làm việc hết sức cần thiết và với nghĩa, nhằm thống nhất và xác định chính xác vị trí của mục tiêu mang địa danh, làm cơ sở thống nhất về cách đọc, cách viết và thể hiện địa danh trên bản đồ, những văn bản và những phương tiện thông tin đại chúng sẽ mang lại sự thuận lợi, dễ dàng trong việc phát triển kinh tế, an sinh xã hội và hội nhập quốc tế.

Như vậy, trong bài viết trên, chúng tôi đã khái quát hóa khái niệm địa danh, cũng như vai trò, ý nghĩa và tầm trọng yếu của địa danh. Trường hợp cần tư vấn, tư vấn thêm bất kỳ thông tin nào khác với liên quan, Quý khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp liên doanh luật TNHH Dương Gia để được giải đáp.