Sử dụng pháp luật là gì? Sự ko giống nhau với áp dụng pháp luật?

Thực hiện pháp luật là những hoạt động, những phương cách, những quá trình làm cho những quy tắc xử sự chung chứa đựng trong những quy phạm pháp luật trở thành hành vi, cách xử sự thực tế của những chủ thể pháp luật. Căn cứ vào tính chất của việc thực hiện pháp luật, khoa học pháp lý đã phân chia thực hiện pháp luật thành những hình thức cụ thể như: Tuân thủ pháp luật; thi hành pháp luật; sử dụng pháp luật; áp dụng pháp luật. Trong đó, lúc nhắc tới sử dụng pháp luật và áp dụng pháp luật, nhiều người còn mang sự nhầm lẫn, vậy sử dụng pháp luật là gì, áp dụng pháp luật là gì và sự khác nhau giữa chúng ra sao?

một. Sử dụng pháp luật là gì?

Sử dụng pháp luật là hình thức những chủ thể thực hiện pháp luật sử dụng những quyền mà pháp luật cho phép. Đây cũng là hình thức thực hiện pháp luật chủ động và tích cực bằng những hành vi cụ thể của những chủ thể quan hệ pháp luật. Do hình thức thực hiện pháp luật này là việc sử dụng những quyền năng pháp lý được pháp luật trao quyền, nên những chủ thể quan hệ pháp luật mang quyền thực hiện hoặc ko thực hiện những quyền của mình, pháp luật ko yêu cầu những chủ thể phải thực hiện như hai hình thức tuân thủ pháp luật và chấp hành pháp luật.

Ví dụ: việc thực hiện quyền khởi kiện vụ án dân sự hay ko khởi kiện vụ án dân sự của những cá nhân theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự; quyền chứng minh mình vô tội hay quyền ko chứng minh mình vô tội trong tố tụng hình sự v.v… Chủ thể thực hiện hình thức sử dụng pháp luật là tất cả những cơ quan nhà nước, nhân viên nhà nước, những cá nhân, tổ chức và mọi công dân trong xã hội.

Nếu như trong hình thức tuân thủ pháp luật và chấp hành pháp luật thể hiện nghĩa vụ phải thực hiện những quy phạm một cách “thụ động” hay “tích cực” thì trong hình thức thứ ba này chỉ thực hiện những quyền mà pháp luật cho phép. Hình thức này khác những hình thức trên ở chỗ chủ thể pháp luật mang thể thực hiện hoặc ko thực hiện những quyền chủ thể của mình được pháp luật quy định theo ý chí của mình, mà ko buộc phải thực hiện.

2. Áp dụng pháp luật là gì?

Áp dụng pháp luật là một trong những hình thức thực hiện pháp luật mang những đặc điểm riêng so với những hình thức thực hiện pháp luật đã nêu trên và bao giờ cũng mang sự tham gia của cơ quan nhà nước, nhân viên nhà nước mang thẩm quyền.

Nếu quy phạm pháp luật là những “khuôn mẫu” chung, những tiêu chuẩn chung cho xử sự giữa người với người trong những mối quan hệ xã hội thì hoạt động áp dụng pháp luật luôn luôn mang tính cụ thể.

Tính cụ thể của hoạt động áp dụng pháp luật thể hiện ở chỗ những địa chỉ để áp dụng pháp luật là xác định, gồm cả sự việc, con người, tập thể, thời gian, ko gian; quy phạm pháp luật cần áp dụng và quyết định áp dụng pháp luật được ban hành luôn luôn mang tính cá biệt.

Do đặc trưng này nên quyết định áp dụng pháp luật phải thỏa mãn những yêu cầu cụ thể, áp dụng một lần cho một mục tiêu nhất định. Ví dụ quyết định phải nêu rõ tình tiết sự việc; những điều khoản văn bản quy phạm pháp luật được viện dẫn để làm căn cứ pháp lý; tên mục tiêu phải thi hành; quyền được thực hiện và nghĩa vụ phải hoàn thành của những chủ thể đã được xác định.

Việc ban hành một quyết định áp dụng quy phạm pháp luật phải được thực hiện thông qua những thủ tục nhất định. những thủ tục để ban hành quyết định áp dụng quy phạm pháp luật được pháp luật quy định rất chặt chẽ và đòi hỏi phải được những chủ thể tuân thủ nghiêm chỉnh. những thủ tục giúp cho chủ thể áp dụng pháp luật mang điều kiện xem xét, giới thiệu thông tin kỹ, cân nhắc kỹ những tình tiết sự việc trước lúc ra quyết định.

những thủ tục cũng giúp cho chủ thể được áp dụng pháp luật trình bày nguyện vọng, mong muốn của mình một cách dân chủ, khách quan trong quá trình áp dụng pháp luật. Tính đơn thuần hay phức tạp của những thủ tục tùy thuộc rất lớn vào tính chất nội dung của sự việc cần phải áp dụng. Để áp dụng những quy phạm pháp luật đơn thuần như xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ thì những thủ tục đặt ra cũng đơn thuần, nhanh chóng. Để áp dụng những quy phạm pháp luật phức tạp, cần phải xác minh, khảo sát, giới thiệu thông tin kỹ lưỡng những tình tiết sự việc như để xác định một người mang phạm tội hay ko phạm tội trong lĩnh 7 vực hình sự thì cần đặt ra những thủ tục tỉ mỉ, chặt chẽ như tố tụng hình sự thì mới phù hợp.

Xem thêm: Văn bản áp dụng pháp luật là gì? Đặc điểm và trình tự ban hành?

Nếu nội dung sự việc theo quy định của pháp luật là dễ xác định và cần mang thủ tục đơn thuần nhưng lại đặt ra những thủ tục phức tạp, phiền hà thì lại trở thành nguyên nhân của những trở ngại và mang ảnh hưởng ko tốt tới việc thực hiện những quyền, nghĩa vụ của chủ thể quan hệ pháp luật. Ngược lại, tính chất sự việc phức tạp và khó xác định, rất cần một thủ tục chặt chẽ, yếu tố và tỉ mỉ nhưng lại đặt ra một thủ tục đơn thuần, hời hợt thì lại dễ dẫn tới việc ra những quyết định áp dụng pháp luật sai lầm.

Thực tiễn thi hành những quy định của pháp luật về những thủ tục pháp nguyên nhân trong hoạt động hành pháp và tư pháp những cơ quan nhà nước mang thẩm quyền tiến hành lúc áp dụng pháp luật cho thấy vẫn còn khá nhiều những thủ tục, giấy tờ phiền hà ko cần thiết, tính năng hot là trong hoạt động hành pháp. những thủ tục hành chính trong việc cấp giấy phép thêm tiền để phát triển, xây dựng, thành lập doanh nghiệp, hợp thức hóa quyền sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng nhà, đất, làm sổ sở hữu nhà v.v… vẫn còn phải trải qua nhiều thủ tục nhiêu khê, vừa làm chậm thời gian, gây phiền hà cho công dân vừa làm giảm hiệu lực quản lý của những cơ quan hành chính nhà nước.

Việc tiến hành cải cách nền hành chính với khâu đột phá là cải cách thủ tục hành chính và thực hiện việc công khai hóa những thủ tục hành chính gồm những nội dung như thời gian nhận và trả hồ sơ; những loại giấy tờ cần thiết cần phải mang; cơ quan và người mang thẩm quyền giải quyết v.v… mà Nhà nước ta đã và đang thực hiện đã khắc phục một bước những điểm hạn chế nêu trên của thủ tục hành chính. Trong hoạt động tư pháp, những thủ tục được quy định khá rõ ràng và cụ thể trong những văn bản luật, pháp lệnh.

Cho tới nay, những thủ tục tố tụng hình sự được Nhà nước ta tập hợp khá đầy đủ và yếu tố trong Bộ luật tố tụng hình sự. những thủ tục tố tụng dân sự, hôn nhân gia đình, lao động, kinh tế cũng được Bộ luật tố tụng dân sự tập hợp một cách đầy đủ và yếu tố. những thủ tục tố tụng để giải quyết những vụ án hành chính được quy định trong Pháp lệnh với những quy định cơ bản và đầy đủ.

Việc tập hợp, pháp điển hóa những quy phạm pháp luật tố tụng là việc làm hết sức cần thiết nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho những chủ thể áp dụng pháp luật trong hoạt động tư pháp tiến hành tố tụng chính xác và đúng pháp luật. Tuy nhiên, việc nghiên cứu, xem xét để tiếp tục cải 8 tiến những thủ tục tố tụng trong hoạt động tư pháp vẫn phải đặt ra nhằm hoàn thành ngày càng tốt hơn những yêu cầu của việc cải cách tư pháp, tăng hiệu quả hoạt động của những cơ quan tư pháp.

những tình huống dự liệu được quy định trong những quy phạm pháp luật đều mang những dấu hiệu chung, khái quát với tính mô hình cao. Còn những tình huống, những sự kiện pháp lý, những quan hệ pháp luật trong hoạt động áp dụng pháp luật lại mang tính cụ thể nên hoạt động áp dụng pháp luật luôn mang tính thực tiễn cao. những chủ thể được giao quyền áp dụng pháp luật phải sử dụng kiến thức và kỹ năng, trình độ nghề nghiệp của mình để xem xét, giới thiệu thông tin những tình tiết sự việc cụ thể, tìm quy phạm pháp luật và ra văn bản áp dụng phù hợp.

Thực tế áp dụng pháp luật luôn luôn sinh động và phong phú, vừa áp dụng loại chung vào loại cụ thể và vừa đặt ra những yêu cầu cụ thể bổ sung hoàn chỉnh những quy phạm pháp luật để phục vụ cho loại chung, loại phổ biến. Tính thực tiễn và tính sinh động của hoạt động áp dụng pháp luật còn thể hiện rõ nét lúc phải áp dụng pháp luật tương tự để giải quyết những tình huống cụ thể. Trong những trường hợp sự việc cụ thể ko mang quy phạm pháp luật điều chỉnh trực tiếp, hay nói cách khác, pháp luật chưa mang dự liệu trước thì người áp dụng pháp luật tiến hành áp dụng pháp luật tương tự.

Áp dụng pháp luật tương tự mang thể gồm áp dụng tương tự quy phạm pháp luật và áp dụng tương tự pháp luật. Áp dụng tương tự quy phạm pháp luật là sử dụng quy phạm pháp luật của một lĩnh vực, một sự việc khác tương tự để giải quyết cho một sự việc, một lĩnh vực cụ thể chưa mang quy phạm pháp luật điều chỉnh trực tiếp.

Xem thêm: Áp dụng pháp luật trong quan hệ hợp đồng thương mại

Áp dụng tương tự pháp luật là sử dụng những nguyên tắc chung của pháp luật xã hội chủ nghĩa và ý thức pháp luật để giải quyết một vụ việc cụ thể chưa mang quy phạm pháp luật trực tiếp điều chỉnh và cũng ko mang quy phạm pháp luật tương tự để áp dụng. Áp dụng pháp luật tương tự thường dễ phạm sai lầm và dễ lạm dụng pháp luật nên cần được tiến hành chỉ trong những điều kiện cần thiết và phải tuân thủ nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa một cách nghiêm ngặt.

Mặt khác, để giúp cho việc áp dụng pháp luật được tiến hành chính xác và thống nhất, công tác giải thích pháp luật cần được những cơ quan mang thẩm quyền quan tâm và thêm tiền để phát triển đúng mức. Giải thích pháp luật là quá trình làm sáng tỏ những 9 nội dung chính trị pháp lý của quy phạm pháp luật, bảo đảm cho sự nhận thức và áp dụng pháp luật được thống nhất. Giải thích pháp luật bao gồm giải thích chính thức và giải thích ko chính thức.

Giải thích pháp luật chính thức do cơ quan nhà nước mang thẩm quyền tiến hành bằng văn bản và mang tính yêu cầu lúc áp dụng quy phạm pháp luật. Giải thích pháp luật ko chính thức là giải thích của những nhà nghiên cứu pháp luật và của những cá nhân, tổ chức trong xã hội thông qua bình luận, trao đổi trực tiếp hoặc qua sách, báo pháp lý và những phương tiện thông tin đại chúng. Giải thích pháp luật ko chính thức ko mang giá trị yêu cầu áp dụng nhưng lại mang tác động rất lớn tới việc tăng ý thức pháp luật, hiểu và xử sự đúng theo quy định của pháp luật.

Từ những vấn đề nêu trên, chúng ta mang thể nhận thấy: Áp dụng pháp luật là một hoạt động mang tính thực tiễn, cụ thể và sinh động do những cơ quan nhà nước, nhân viên nhà nước được giao quyền tiến hành theo một thủ tục nhất định do pháp luật quy định.

Nó là hình thức thực hiện pháp luật, là thủ tục yêu cầu để những cơ quan nhà nước thực hiện những biện pháp cưỡng chế lúc mang hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm; lúc phải giải quyết những tranh chấp về quyền chủ thể và nghĩa vụ pháp lý giữa những chủ thể hoặc lúc Nhà nước cần phải can thiệp, cần phải tham gia để bảo đảm việc thực thi trên thực tế những quyền của chủ thể trên những lĩnh vực của đời sống xã hội theo quy định của pháp luật.

Áp dụng pháp luật mang một vai trò rất to lớn và rất rất cần thiết trong việc thực hiện quyền lực nhà nước trên những lĩnh vực của đời sống xã hội như chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, trật tự trị an xã hội…

Do đó, việc tạo lập một cơ chế, một quy trình với những thủ tục đơn thuần, gọn nhẹ, nhanh chóng và chính xác để áp dụng pháp luật mang ý nghĩa rất lớn tới việc thực thi những quyền tự do, dân chủ của công dân và giữ gìn pháp chế, kỷ cương của đất nước. Điều đó cũng là biểu hiện sinh động của tính hiệu quả, hiệu lực trong công tác quản lý nhà nước của một Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của của dân, do dân, vì dân mà chúng ta đã và đang xây dựng.

3. Sự khác nhau giữa sử dụng pháp luật và áp dụng pháp luật:

Tiêu chí	Sử dụng pháp luật	Áp dụng pháp luật
Chủ thể thực hiện	Mọi chủ thể được pháp luật cho phép	Phải mang sự tham gia của cơ quan nhà nước hoặc người mang thẩm quyền
Trường hợp phát sinh	Được quy định trong những văn bản quy phạm pháp luật	– lúc xảy ra tranh chấp về quyền và nghĩa vụ pháp lý giữa những bên tham gia vào quan hệ pháp luật mà những bên đó ko tự giải quyết được. Ví dụ: tranh chấp về quyền thừa kế, tranh chấp về hợp đồng,… – lúc cần áp dụng những biện pháp cưỡng chế nhà đối với những chủ thể mang hành vi vi phạm. Ví dụ: xử phạt người vi phạm luật an toàn giao thông, người mang hành vi làm hàng giả,… – Trong một số quan hệ pháp luật mà nhà nước thấy cần thiết phải tham gia để kiểm tra, giám sát hoạt động của những bên tham gia quan hệ đó hoặc nhà nước xác nhận tồn tại hay ko tồn tại một số vụ việc, sự kiện thực tế. Ví dụ: công chứng hợp đồng mua bán nhà, toà tuyên bố một người mất tích, hủy bỏ quyết định tuyên bố một người đã chết,… – lúc những quyền và nghĩa vụ pháp lý của chủ thể ko mặc nhiên phát sinh hoặc chấm dứt nếu  ko mang sự can thiệp của nhà nước. Ví dụ: đăng  ký kết hôn
Bản chất	Được thể hiện dưới hình thức “hành vi hành động” và “hành vi ko hành động”	những chủ thể lựa tìm xử sự những điều pháp luật cho phép. Đó mang thể là “hành vi hành động” hoặc “hành vi ko hành động” tùy quy định pháp luật cho phép.
Hình thức thể hiện	những quy phạm pháp luật thể hiện quyền và tự do pháp lý của chủ thể	Văn bản áp dụng pháp luật

Như vậy, trong bài viết trên, chúng tôi đã giải đáp câu hỏi sử dụng pháp luật là gì, cũng như sự khác nhau giữa sử dụng pháp luật và áp dụng pháp luật. Trường hợp cần tư vấn, tư vấn thêm bất kỳ thông tin nào khác mang liên quan, Quý khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp doanh nghiệp luật TNHH Dương Gia để được giải đáp.

Xem thêm: Quy phạm hành chính là gì? Quy định về áp dụng quy phạm pháp luật hành chính?