Thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự

Một trong những nguyên tắc cơ bản được ghi nhận trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đó là ko ai bị coi là mang tội và phải chịu hình phạt lúc chưa mang bản án kết tội của Toà án đã mang hiệu lực pháp luật. Việc giải quyết vụ án hình sự trải qua bốn giai đoạn, từ khởi tố, thăm dò, truy tố tới xét xử. mang thể nói xét xử là giai đoạn rất cần thiết nhất vì kết quả của giai đoạn này là bản án kết luận một người mang phạm tội hay ko, hình phạt mà họ phải chịu là gì và lúc bản án mang hiệu lực pháp luật người đó mới bị coi là mang tội. Bản án là kết luận cuối cùng của Tòa án trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự thông qua Hội đồng xét xử. Chính vì vậy, để xét xử đúng người đúng tội, ko làm oan người vô tội đòi hỏi mỗi thành viên trong Hội đồng xét xử (Thẩm phán, Hội thẩm) phải vô tư, khách quan. Do đó, nếu mang căn cứ cho thấy việc Thẩm phán, Hội thẩm trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự ko vô tư, khách quan thì cần phải thay đổi những chủ thể này. Bài viết dưới đây Quang Trung sẽ giúp người đọc tìm hiểu quy định về thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự.

Luật sư tư vấn luật qua điện thoại trực tuyến miễn phí: 1900.6568

một. Quy định về những trường hợp thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự:

Theo Điều 53 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định về thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm mang nội dung như sau:

Thứ nhất: Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi lúc thuộc một trong những trường hợp sau đây:

– Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi lúc thuộc trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Cụ thể:

Người mang thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi lúc thuộc một trong những trường hợp sau:

+ Người mang thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi lúc đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo.

Theo quy định của pháp luật thì những chủ thể là người thân thích là người mang quan hệ sau đây với một trong những người này: Là vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi; ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột; cụ nội, cụ ngoại của một trong những người trên đây; là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; là cháu ruột mà họ là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột.

+ Người mang thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi lúc đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó.

Xem thêm: Thẩm quyền xét xử của Tòa án theo Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015

+ Người mang thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi lúc mang căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ mang thể ko vô tư trong lúc làm nhiệm vụ.

mang căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ mang thể ko vô tư trong lúc làm nhiệm vụ là mang căn cứ rõ ràng khác ngoài những trường hợp được Bộ luật Tố tụng hình sự quy định cụ thể để mang thể khẳng định là Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án ko thể vô tư trong lúc làm nhiệm vụ. Ví dụ: Hội thẩm là anh em kết nghĩa của bị can, bị cáo; Thẩm phán là con rể của bị cáo; người bị hại là Thủ trưởng cơ quan, nơi vợ của Thẩm phán làm việc… mà mang căn cứ rõ ràng chứng minh là trong toàn cầu giữa họ mang mối quan hệ tình cảm thân thiết với nhau, mang mối quan hệ về kinh tế…..

Cũng được coi là mang căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ mang thể ko vô tư trong lúc làm nhiệm vụ nếu trong cùng một phiên tòa xét xử vụ án hình sự, Kiểm sát viên, thẩm phán, Hội thẩm và Thư ký Tòa án là người thân thích với nhau.

Họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau (khái niệm người thân thích cũng được hiểu như trên).

– Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là thăm dò viên, Kiểm sát viên, Thư ký Tòa án. Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm là đã tham gia giải quyết vụ án và đã ra bản án sơ thẩm hoặc bản án phúc thẩm hoặc quyết định đình chỉ vụ án. Nếu Thẩm phán, Hội thẩm được phân công tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm nhưng chỉ tham gia ra những quyết định: trả hồ sơ để thăm dò bổ sung, tạm đình chỉ vụ án, hủy quyết định đình chỉ vụ án, hoãn phiên tòa, thì vẫn được tiếp tục giải quyết vụ án.

– Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi lúc họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau.

– Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi lúc đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là thăm dò viên, Cán bộ thăm dò, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.

Thứ hai: Việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trước lúc mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định.

Xem thêm: Thời hạn giải quyết vụ án từ lúc khởi tố tới lúc xét xử sơ thẩm

Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì do Chánh án Tòa án trên một cấp quyết định.

Việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định trước lúc bắt đầu xét hỏi bằng cách biểu quyết tại phòng nghị án. lúc xem xét thay đổi thành viên nào thì thành viên đó được trình bày ý kiến của mình, Hội đồng quyết định theo đa số.

Trong trường hợp phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa.

Như vậy, theo quy định của pháp luật thì việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm mang nội dung như sau:

– Thẩm phán và Hội thẩm là những người tiến hành xét xử vụ án. lúc xét xử Thẩm phán và Hội thẩm độc lập và chỉ tuân theo pháp luật phải bảo đảm tính khách quan vô tư trong lúc tiến hành tố tụng. Nhằm mục đích chính là bảo đảm tính khách quan vô tư đó của Thẩm phán và Hội thẩm, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 được ban hành đã quy định cụ thể về những trường hợp mà Thẩm phán và Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi hoặc đề nghị thay đổi của những người mang thẩm quyền được quy định ở Điều 50 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

– Theo khoản một Điều 53 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Thẩm phán và Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi, nếu thuộc một trong những trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật tố tụng hình sự hoặc họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau hoặc đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là thăm dò viên, Kiểm sát viên, Thư ký phiên toà.

– Theo Khoản 2 Điều 53 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định thẩm quyền quyết định việc thay đổi Thẩm phán hoặc Hội thẩm. Chánh án Toà án là người đứng đầu cơ quan Toà án trong tố tụng hình sự mang những nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm tương ứng. Thẩm phán, Hội thẩm thực hiện việc xét xử theo sự phân công của Chánh án. Chính bởi vì vậy, Khoản 2 Điều 53 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã đưa ra quy định việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trước lúc mở phiên toà và tại phiên toà. Cụ thể:

+ Đối với việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trước lúc mở phiên tòa sẽ do Chánh án Tòa án cùng cấp quyết định. Trong trường hợp Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Toà án cấp trên trực tiếp quyết định.

Xem thêm: Thẩm quyền xét xử của Tòa án theo Bộ luật tố tụng hình sự

+ Đối với việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định trước lúc bắt đầu xét xử bằng cách biểu quyết tại phòng nghị án. lúc xem xét thành viên nào thì thành viên đó được trình bày ý kiến của mình, Hội đồng quyết định theo đa số. Trong trường hợp phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên toà, thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa. Việc cử thành viên mới của Hội đồng xét xử do Chánh án Tòa án quyết định theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

2. Thủ tục thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa:

– Đề nghị thay đổi: lúc thấy mang căn cứ thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm như đã trình bày ở trên thì những người sau đây mang quyền đề nghị thay đổi:

+ Kiểm sát viên khi thấy mang căn cứ thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm như đã trình bày ở trên thì mang quyền đề nghị thay đổi.

+ Bị can, bị cáo, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người đại diện hợp pháp của họ khi thấy mang căn cứ thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm như đã trình bày ở trên thì mang quyền đề nghị thay đổi.

+ những chủ thể là người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự khi thấy mang căn cứ thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm như đã trình bày ở trên thì mang quyền đề nghị thay đổi.

Việc đề nghị được thực hiện tại thủ tục bắt đầu phiên tòa, trước lúc diễn ra phần xét hỏi tại phiên tòa lúc được chủ tọa phiên tòa hỏi xem mang đề nghị thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm ko.

– Xem xét đề nghị thay đổi: lúc mang đề nghị thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa, Hội đồng xét xử sẽ xem xét và quyết định ngay tại phòng nghị án. lúc xem xét thay đổi thành viên nào thì thành viên đó được trình bày ý kiến của mình và Hội đồng quyết định theo đa số.

– Quyết định thay đổi: lúc mang căn cứ thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm theo quy định pháp luật, Hội đồng xét xử quyết định thay đổi. Trong trường hợp phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa theo đúng quy định của pháp luật tố tụng hình sự. 

Xem thêm: Thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án dân sự được quy định như thế nào?